|
Bir parça yağ, biraz şeker.
Biraz protein.
Aslında %75'i su.
Gerçekte O, sadece kimyasal maddelerin bir araya toplanmış hali. Ve hala Dünya üzerindeki en karmaşık şey. Hayatı süresince, en şaşırtıcı şeyleri başaracak. Yaklaşık üç buçuk yıl boyunca yemek yiyecek. 7.300 yumurta ve 160 kg. çikolata tüketecek. 40.000 litre idrar üretecek ve altı ayını tuvalette geçirecek. İlk yaş gününden önce, 145 litre salya akıtacak. İki yaşına gelmeden önce 150 km. emekleyecek. Daha sonraki 10 yıl boyunca her iki saatte bir yeni sözcük öğrenecek. 10 yaşına geldiği zaman, kalbi 368 milyon kez atmış olacak. 12 yıldan biraz fazlasını televizyon seyrederek ve iki buçuk yılını telefonda geçirecek.
İki haftasını öpüşerek geçirecek. Tırnakları 28 metre, saçı 950 kilometre ve burun kılları 2 metreden fazla uzayacak. 21 yaşına geldiğinde, 31.5 milyon balonun alacağı havadan fazlasını solumuş olacak. Toplamda sekiz yıldan biraz fazla çalışacak. Her bir gün, 200 milyar yeni alyuvar üretecek. 2000 kişinin adını aklında tutabilecek bunların 150'sine "arkadaşım" diyecek.
19 kg. ölü deri dökecek. İki defa aşık olacak. 415 milyon kere gözlerini kırpacak. Gözleri, bir milyondan fazla rengi birbirinden ayırabilecek. Eğer evlenirse, düğününe 6.809 £ harcayacak. Ömrünün sonuna dek aynı kişiyle evli kalma şansı %60 olacak. İki çocuğu ve dört torunu olacak. Çocuklarının sekiz torunu büyüdüklerinde sadece ikisi onun adının ne olduğunu hatırlayacak.
Türkiye de yaşadığı takdirde kadınsa 74,3 erkekse 69,4 yıl ömrü olacak. İngiltere'de 79 yıl yaşaması olası. Fransa'da 82, Kuzey Amerika'da 80 ve Afrika'da sadece 55 yıl. Bu süre içinde 22.000 km’den fazla yürümüş ve 12 yıl konuşmuş olacak.
Bu şaşırtıcı bir liste. Doğrusu, hiç bir hayat sıradan bir hikaye değildir. Her birimiz kendi zamanımızda inanılmaz miktarda şeyler yapacağız.
Yeni bir yaşamın başlangıcı. Neredeyse gözle görülemeyecek kadar ufak, döllenmiş bir insan yumurtası. İzleyen dokuz ay boyunca milyonlarca kez bölünüp gelişecek. Ana rahminde biçim ve boyut değiştirerek giderek bir insan formunu alacak. Tek bir yumurta, 2 trilyon hücreden oluşan karmaşık bir organizmaya dönüşecek. Ve Artık dış dünyada yaşayabilecek bir bebek olacak.
On iki saat önce Valerie ve eşi yeni bir hayat meydana getirdiler. Küçük kızları Lauren için bir erkek ya da kız kardeş. Her tür canlı iki ebeveyne ihtiyaç duyar. Kişisel özellikler ve dış görünümün büyük bir bölümü yavrulara, anne babalarının genlerinden kalıtımsal olarak geçer. Aileler ilk çocukla, sonraki çocuklarının neye benzeyeceği hakkında pek de fazla bilgi edinemez. İnsanoğlu gibi, tüm memeliler de oluşum aylarını ana rahminin güvenli ortamında geçirirler.
Bir kadın tüm yumurtalarını 2 sepette toplar, yumurtalıklarında. Olgun yumurta, insan bedenindeki en büyük ve gözle görülebilen tek hücredir. Ayda bir yumurtalıktan ayrılıp, fallop tüplerine doğru sürüklenir. Sperm yumurtaya ulaşmayı başarırsa, bu yeni bir yaşamın başlangıcı olabilir. Valerie'nin eşine ait yüzlerce sperm yumurtanın etrafına üşüştü, ancak sadece bir tanesi başarılı olacak. Bu değerli kargo DNA'nın içerdiği genetik bilgiyi taşımakta. Annenin genleri ile karışarak, benzersiz bir genetik yapıya sahip, yeni bir canlı oluşturacak. Bu kimyasal komutlar hayati bir plana uyulmasını sağlar, vücuttaki her dokunun, her organın doğru zamanda doğru yerde oluşmasını garantiler.
Valerie'nin rahmindeki yumurtanın döllenmesinden bu yana dört hafta geçti. Şüphelerine rağmen, henüz bir işaret görülmediğinden hamile olup olmadığına emin değil. Oysa geçen ay bedeninde birçok önemli olay oldu. Döllenmeden bir buçuk gün sonra yumurta iki hücreye bölünür. Fallop tüplerindeki bir haftalık yolculuk sırasında, hücreler hiç durmadan bölünürler. Bu süreç yavaş başlar ve giderek hızlanır. Hücreler bölündükçe ufalırlar. Ancak gelişen hücre kümesi, akıl almaz şekilde ilk baştaki yumurta boyutunda kalır. Nihayet hücreler rahme ulaşırlar. Rahmin süngerimsi dokusu, hücrelerin yerleşmesi için kalınlaşmıştır. Valerie'nin yeni bebeği, annesinin bedeninden beslenerek büyümekte. Her hücrede sadece o hücreye has genler tetiklenmiş durumda. Bir yığın kimyasal iletiyle, hücrelere bir göz, ya da kalp ya da bir kol parçası olmaları bildiriliyor.
Bu basit bölünme ve çoğalmanın ardından, birbirinin eşi olan hücrelerde değişimler görülür. Kümedeki bazı hücreler şekil almaya başlar. Bir aydan kısa bir sürede, döllenmiş yumurta embriyo olur. Bir ucu başıdır diğeri ise kuyruk. Arka kısımdaki kabartı beyin, bel kemiği ve deriyi oluşturacaktır. Diğer hücreler sindirim organları, iskelet ve kas haline dönüşecektir. Tomurcuklar büyümeye başlar, bunlar aşamalı biçimde bacak, kol, karaciğer ve kalp şeklini alacaktır. Üç hafta gibi kısa bir sürede minicik bir kalbin atışları ve kan dolaşımı başlar. Kalp iki basit tüpten oluşur, dört odalı kalbin oluşumu için daha birkaç hafta gerekir. Buna rağmen bu ilkel kalp bir an evvel pompa işlevini üstlenmek zorundadır. Bir ay sonra, bebeğin işleyen kalbinin yanı sıra, beyni, gözleri, belkemiği, akciğerleri, midesi, böbrekleri ve bağırsakları da oluşmaya başlamıştır.
Valerie'nin aybaşı tarihi 2 hafta gecikti ve sabahları kendisini halsiz hissediyor. Şüphelerini kontrol etme zamanı geldi, sonuç idrar tahlilinde saklı. Minik embriyo Valerie'nin bedenindeki kimyasal dengeyi altüst ediyor. Bedenine dağılan yeni hormonlar onu hasta ediyor. İdrarda ortaya çıkan hormon fazlalığı, gebelik testinde belirleniyor ve sonuç pozitif çıkıyor.
|
| 4 Haftalık Cenin |
Artık beş haftalık ve bir bezelye büyüklüğünde olan Valerie'nin bebeği, zarına göbek bağının başlangıcı ile bağlıdır. Çene ortaya çıkmıştır ve beynin hızlı gelişimi başlamıştır. Birkaç gün sonra bebeğin başı bedeninin tümüne kıyasla üçte bir oranındadır. Koyu alan gözün retinasına dönüşecektir. Gözler tamamen açık olmasına karşın henüz göz kapakları oluşmamıştır. Bebeğin kalbi artık daha güçlü atmaktadır. Kıkırdaklar ile desteklenmiş elleri yüzgeci andırır, çok yakında kemikler oluşmaya başlayacaktır.
|
| 6 Haftalık Cenin |
Altıncı haftada, el ve ayak parmakları hala perdeli, fakat hızla büyümektedir. Anne adayının ikinci aybaşı tarihi de geçmiştir. Dudaklar, ağız, dil ve daha sonra yirmi süt dişi haline gelecek tomurcukların başlangıcı da görünmeye başlamıştır.
|
| 7 Haftalık Cenin |
Daha yedinci haftada ultrason ekranında bebeğin ilk hareketleri gözlemlenir. Anne adayı, henüz embriyo çok küçük olduğundan bir şey hissetmez. Embriyo yaklaşık bir gram ağırlığındadır. Buna rağmen yeni ve eşsiz bir yüzün hatları ortaya çıkmaya başlamıştır. Bebeğin uzuvları artık daha uzundur. Parmak uçları şişmiş ve duyarlı alanlar oluşmuştur. Bu poz, yedi haftalık bir embriyonun karakteristik özelliklerine sahiptir ve gerçek embriyo değildir, makettir. Üzülmeyin sakın.
|
| 8 Haftalık Bebek |
Sekizinci haftanın sonuna doğru embriyo nihayet bir insana benzemeye başlamıştır. On altı milimetreden biraz daha uzun boyuyla, ilk gerçek kemikleri oluşmaya başlar ve fetüs biçimini alır.
|
| 10 Haftalık Bebek |
Valerie'nin içinde, uzuv ve organ açısından eksiksiz minik bir insan yaşamasına rağmen dışarıdan bakıldığında fark edilir bir değişiklik yoktur. Bebek hala başparmağından ufaktır. Dokuzuncu haftada fetüs bütünüyle orantısız hale gelir. Başı neredeyse boyunun yarısı kadardır. Annesine göbek bağından bağlı bebek, sıvı dolu bir kesede yüzer.
Burun delikleri tıkalıdır ve yapışkan çıkıntılar gözlerini kapatmıştır. Ayak ve avuç içi izleri artık yaşamı boyunca sabitlenmiştir. Derisinin ince dokusundan kan damarları kolayca seçilmekte. Başının boyutlarına oranla beyin henüz çok ilkeldir. Gerçek şuura işaret eden hiçbir bir belirti yoktur. Uzuvlarda seğirme gözlenir fakat hareketler ancak beş hafta sonra senkronize hale gelecektir.
|
| 14 Haftalık Bebek |
On dördüncü haftanın sonunda bebeğin bedeni başının gelişimine yetişir. İlk kez bacakları kollarından uzundur. Valerie bebeğin hareketlerini ancak kolu veya bacağı rahminin bir tarafına çarptığında hissedebilir. Zoe'nin bebeği ana rahminde sürekli attığı tekmelerle varlığını hatırlatır.
Zoe gebelik sürecinin yarısını geride bırakmıştır ve ilk o doğum yapacaktır. Valerie'nin 14 haftalık fetüsü refleks sayısını artırmıştır. Etrafını saran sıvının ufak miktarlarını yutar ve dışarı çıkarır. Başparmağını emmeye başlamıştır. Bu refleks bebeğin ileriki hayatında kullanacağı emme ve nefes alma hareketlerinin bir pratiğidir. Genellikle belirli bir elin başparmağını tercih eder, bu da bebeğin ilerde sağ veya sol elini kullanacağına dair bir işarettir. Kaba saba bir küreğe benzeyen eli, artık ufacık ve mükemmel bir şekle sahip parmaklarıyla narin bir ele dönüşmüştür. Artık bebeğin uykuyla bölünen aktif dönemleri vardır. Dinlenirken tercih ettiği pozisyon, annesinin belkemiğinin üzerine oturmaktır. Uyanıkken bazen rahim içinde göbek bağının etrafında döner. Fetüs nihayet şişmanlamaya başlamıştır.
|
| 16 Haftalık Bebek |
On altıncı haftada rahmi tamamen doldurmaktadır. Bundan böyle annenin karnı büyüyen bebeğe uygun olarak genişleyecektir. Gebeliğin kalan kısmı boyunca bebeğin ağırlığı 28 gramdan yaklaşık 3,5 kilograma yükselecektir.
|
| 20 Haftalık Bebek |
Yirminci haftadaki rutin ultrason tetkiki bebeğin normal gelişimini ve cinsiyetinin erkek olduğunu saptar. Göbek kordonunda kan dolaşımı görünür. Bu bebeğin yaşam bağıdır, bebeğe gıda ve oksijen sağlar ve artıkları dışarı atar. Bu kordon aynı zamanda fetüsü plasentaya bağlar. Plasenta bebeğin akciğerleri, karaciğeri, sindirim organları işlevini yürütür. Bu sırada annenin kanı doğrudan bebeğin kanıyla karışmaz. Pompalamayı gerçekleştiren iki bölme ile kanın geri çekilme bölmeleri, bunlar birbirlerine dik olarak keser. Buna dört bölmeli görüntü denir. Eğer renklendirirsek kalbe giden kan dolaşımını görebiliriz. Bebeğin kalbi annesininkinden iki kat hızlı atmaktadır. Kalbin dört bölmesi de gayet iyi işlemekte, birkaç kaşık dolusu kanı minik bedene pompalamaktadır. Peki, bebek neler hissediyor? Acaba biraz yorgun mu? Bebek kendisine giderek dar gelen rahmin içinde hareket ettikçe tırnaklarının ince derisini yırtma tehlikesi de artar. Bazı bebekler doğduklarında yüzlerinde tırnak yaraları vardır. Fakat bir korunma söz konusu.
On üçüncü haftada tüyler uzamaya başlar. 20 haftada bıyık ve kaş tüyleri iyice belirgin hale gelir. Ardından tüyler sayesinde yerinde kalan, beyaz ve yapışkan bir salgı tüm bedeni kaplar. Gebeliğin geri kalan döneminde bebeğin hassas tenini, etrafındaki aşındırıcı sıvıdan korur. Zoe'nin gebeliği o derece ilerledi ki yürümekte zorlanıyor. Valerie'nin bebeği henüz rahim içinin korunaklı ortamına ihtiyaç duyarken, Zoe'nin otuz haftalık bebeği neredeyse bağımsız bir insan haline gelmiştir. Ortalama bir bebeğin ana rahminde iki ay daha kalması gerekir. Ancak Zoe'nin bebeği şimdi doğsa bile, modern hastanelerdeki bakım sayesinde yaşama şansı yüksektir. Zoe'nin önünde sadece dört hafta kalmıştır. Bu aşamada, kadınlar ortalama olarak 13,5 kilogram almıştır bile. Doğum yakında gerçekleşeceğinden, artık uçak ile yolculuk yapamaz. Bebeklerin ne zaman doğacağı belli olmaz; sadece yüzde beşi öngörülen tarihte doğarlar.
Bebek artık dönmüş ve baş aşağı konumunu almıştır. Bu, doğum için en kolay konumdur. Dokuz aylık bekleme sona ermiştir. Zoe'nin bebeği, hayattaki en tehlikeli yolculuğuna başlamak üzeredir. Doğum kanalından aşağı doğru 10 santimetrelik bu yolculuk, rahmin sıcak ve emniyetli ortamından dış dünyaya, diğer insanların arasına doğru bir yolculuktur. Zoe'nin doğumun hızı üzerinde hiçbir kontrolü yoktur. Rahmindeki kuvvetli kasılmalar bebeği dışarı iter. Başlangıçta kasılmalar her yirmi dakikada bir gelir. Su anda kasılmaların arası birkaç dakikaya düştü. Zoe karın kaslarıyla iterek doğuma yardımcı olmaya çalışıyor ama bu şart değil. Komadaki kadınlar bile doğum yapabilmiştir.
Doğum devam ederken, bebeğin başı rahmin dar kanalında zorlanmaktadır. Kanalın eni normalde 1 santimden daha dardır. Bu ileri aşamada bile kasılmalar arasında gevşeme fırsatı bulunabilir. 10 santimetrelik yolun sonunda, bebek dış dünyayla yüz yüze gelir. Akciğerler düzenli olarak çalışana dek, bebek oksijen eksikliği yüzünden mavi bir renk alabilir. Ağlamaları sayesinde nefes borusu açılır, alyuvarlar tenini sağlıklı pembe bir renge kavuşturur.
Zoe dokuz aydır içinde taşıdığı bebeğini sonunda görüyor. Ortalama olarak erkek bebekler, kız bebeklere göre ana rahminde 1 gün daha az kalır, buna rağmen birkaç yüz gram daha ağır doğar.
Yeni doğan bebek potansiyel açısından zengin fakat beceri açısından yetersizdir. Uyuduğu sırada bile emebilir, yutabilir, tükürük salgılayabilir, ağlayabilir, koklayabilir, tat alabilir ve duyabilir. Esner, hıçkırır, hapşırır, öksürür ve gerinir. Buna rağmen yıllar boyunca ailesinin bakımına muhtaç olacaktır. Doğumdan bir hafta sonra Zoe dünyaya getirdiği yeni canlıyı tanıyıp sevmeye başlamıştır.
Valerie için ise endişeli bekleyiş devam etmektedir, bebeği ise içinde bulunabileceği en rahat ortamda, son haftaların keyfini çıkarmaktadır. İnsan bedeni doğduğunda hemen hemen tamamlanmıştır. Görüntümüz ve kişiliğimizin büyük bir bölümü neredeyse belirlenmiştir. Dokuz kısa ay boyunca rahmin içinde mucizevi bir değişim meydana gelmiştir. Tek ve basit bir hücreden yeni ve eşsiz bir canlı doğmuştur. Ve Yaratıcı yine sanatını konuşturmuş ve ellerine imzasını atmıştır. Onu unutmamamız için. Dikkatli bakın, görmek için kalp gözüne gerek duymayacaksınız !
|
| Avuç içindeki Allah (c.c.) yazısı. |
Hiç yorum yok:
Lütfen soru sormadan önce, sorunuzu öncelikle arama kutusunu kullanarak araştırınız.